Voeding en gezondheid interesseren mij in een onbeperkte mate. Ik ben altijd bezig met het onderzoeken van optimalisaties binnen mijn dieet en leefstijl om mezelf nog sterker, vitaler en scherper te voelen. Voeding is een integraal onderdeel van ieders leefstijl en levert een enorme en zelfs wellicht de grootste bijdrage aan gezondheid. Het probleem echter met voeding is dat er ontelbare experts zijn met evenveel ontelbare meningen die in veel gevallen tegengestelde adviezen geven. Wat is de waarheid over gezonde voeding? Een zoektocht waarop ik al heel lang zit en waarbij ik ook al heel regelmatig radicaal van koers ben veranderd. Echter heb ik nu een windrichting ingeslagen waarbij ik het gevoel heb dat deze echt de juiste is.
Daan de Wit is de auteur van ‘De Cholesterolmythe’ en in dit boek verwijst hij regelmatig naar het boek ‘Weet wat je eet’, tevens van zijn hand. Omdat ik De Cholesterolmythe een buitengewoon goed en gedegen onderbouwd boek vind leek dit qua thematiek wat breder aangezette boek over voeding mij ook een must-read. Dit vermoeden is na het uitlezen van dit werk bevestigd: wederom een zeer toegankelijk boek met uitgebreide wetenschappelijke onderbouwing en zeer concrete toepasbare kennis. Het boek biedt handvatten om je dieet en gezondheid te optimaliseren die bij mij persoonlijk heel erg resoneren.
Waarom resoneert het dan zo bij mij? Wat voeding betreft worden we bijna wekelijks met tegenstrijdige berichten overspoeld. De ene week is rode wijn gezond en de andere week niet. Hierbij zijn verschillende mechanismes aan het werk. Voor de journalistiek is het interessanter om opvallende berichten te plaatsen die tegen de huidige opvattingen ingaan: dit leidt tot meer aandacht en ‘clicks’. Verder is er in de afgelopen coronajaren wat mij betreft duidelijk geworden dat ‘de wetenschap’ ook heel erg voor het karretje van bepaalde politieke agenda’s kan worden gespannen. Een voedselproducent of farmaceut kan een gewenste uitkomst verzinnen en hier vervolgens de juiste wetenschap en corrupte wetenschappers bij vinden. Zelf ben ik wat betreft dieet net zoals veel anderen ook enorm beïnvloed door films op Netflix zoals ‘Cowspiracy’ en ‘What the Health’. Door deze documentaires heb ik mijn dieet radicaal aangepast in de richting van meer plantaardig. Echter betwijfel ik ook zeer de onafhankelijkheid van dit soort grote mediabedrijven die de afgelopen jaren ook in mijn opinie veel kleur hebben bekend als zijnde pionnen van bepaalde zittende belangenstructuren. Er is verstrengeling van politiek met populaire media en Netflix is hier in mijn opinie zeker een onderdeel van. Ook op het gebied van voeding is hiermee een bepaalde politieke agenda gepusht, ben tenminste ik van overtuigd.
Waarom resoneert deze zoveelste opvatting over voeding dan wel zo goed bij mij? Omdat auteur Daan de Wit volgens basale logica redeneert en dan kom je wat betreft voeding al gauw uit bij Weston Price. Een man die dan ook uitgebreid wordt behandeld in het eerste hoofdstuk van het boek. Weston Price was een tandarts met een zeer grote interesse in de gezondheid van de mens in samenhang met zijn dieet. In het begin van de 20e eeuw, voordat er commerciële luchtvaart was en waardoor dus veel beschavingen nog nooit in contact waren geweest met een westerse leefstijl, heeft hij veel inheemse beschavingen over de gehele wereld onderzocht. Hij is als een soort Indiana Jones van de voeding (deze vergelijking maakt de auteur ook zelf) de hele wereld afgereisd om verborgen schatten aan antropologische kennis over voeding en gezondheid op te doen. Onder andere de Inuit, Masai, Papoe’s en Aboriginals heeft hij onderzocht. Hierbij viel hem op dat deze stammen, die nog leefden zoals hun verre voorouders, allemaal kenmerken vertoonden van extreme gezondheid. Dit kon hij als tandarts constateren op basis van hun regelmatige gebitten maar tevens aan de fysieke bouw en de vorm van hun hoofden. De foto’s die hij van deze mensen maakte zouden zo op een glossy kunnen: de blakende gezondheid straalt van de gezichten af.
De diëten van deze mensen werden allemaal gekenmerkt door een aantal opvallende zaken die tegen het huidige voedingsnarratief ingaan: ze bevatten namelijk veel vet en veel dierlijke eiwitten en relatief weinig koolhydraten. De Inuit bijvoorbeeld leefden destijds volledig op een dieet van zeehondenvlees en vis. Op de ijzige vlakten in Groenland groeien geen groente en fruit. Toch verkeerden deze mensen destijds in een blakende gezondheid. Ook de Masai op de savanne in Oost-Afrika beschikten over een bovengemiddeld goede gezondheid met een dieet bestaande uit geitenvlees- bloed, en melk. Gemene deler buiten gezonde vetten en dierlijke eiwitten was het feit dat er geen bewerkt voedsel werd gegeten en tevens geen geraffineerde suikers en kunstmatige zaadolieën. De laatste twee zijn wel in een hele ruime mate aanwezig in ons huidige westerse dieet.
Weston Price is een wetenschapper die deze kennis heeft gewaarborgd voordat de voedselindustrie wereldwijd voet aan de grond kreeg. Dit laatste heeft een zeer tragische invloed gehad op inheemse gemeenschappen waar sindsdien allerlei welvaartsziekten aan de orde van de dag zijn. Op de Polynesiche eilanden waar men millennialang leefde op een dieet van vis en schaaldieren is obesitas tegenwoordig een enorm probleem. Vele welvaartsziekten waaronder bijvoorbeeld hart- en vaatziekten waren non-existent in inheemse gemeenschappen. Omdat we niet meer eten zoals onze voorouders worden we steeds eerder chronisch ziek. De mensheid heeft 99% van haar bestaan als jager-verzamelaar geleefd. Pas 10.000 jaar geleden heeft de landbouwrevolutie plaatsgevonden, pas 200 jaar geleden de industriële revolutie en pas 50 jaar geleden de fastfoodrevolutie. Vanaf ongeveer 50 jaar geleden zijn ziektes als kanker, obesitas, diabetes en hart-en vaatziekten aan de orde van de dag. We geven middels voortplanting genen door aan generaties na ons maar deze evolutie en aanpassing gaat geleidelijk. We zijn genetisch kortom helemaal niet goed afgestemd op onze huidige (voedsel)omgeving waardoor er een pathologische mismatch ontstaat tussen ons en onze moderne westerse wereld. Onze genen willen als ware jagers-verzamelaars zo veel mogelijk calorieën opslaan in de vorm van vet als voorbereiding op magere tijden. Die magere tijden bestaan echter niet meer met de overvloed aan (ongezond) voedsel om ons heen. Interessant om te vermelden is dat bijvoorbeeld ook gorilla’s in het wild nooit hart- en vaatziekten ontwikkelen maar op bepaalde onnatuurlijke dierentuindiëten wel. Een aanwijzing dat onze welvaartsziekten wellicht ook ontstaan door het miskennen van onze natuurlijke wijze van voeden. De voedselindustrie maakt ons met het gemiddelde supermarkteten doodziek: we moeten weer terug naar een dieet als de jager-verzamelaar.
Wat betekent dat? Hiervoor geeft Daan de Wit concrete handvatten. Een dieet gebaseerd op veel gezonde vetten en dierlijke eiwitten. Hierbij kan dus in tegenstelling tot de populaire cultuur vlees en zuivel worden gegeten. Hij propageert hierbij het van kop-tot-staart eten waarbij ook de organen van dieren worden genuttigd: deze bevatten met afstand meer gezonde voedingsstoffen dan spiervlees. Weston Price zag dat spiervlees (waaronder dus ook biefstuk!) bij inheemse gemeenschappen aan de honden werd gevoerd. Je wilt dus onder andere lever, nieren en hart eten!
Het is even schakelen wat betreft koken en je moet wat nieuwe recepten leren maar persoonlijk ga ik hier echt heerlijk op. Ik eet nu op advies van Daan de Wit en dus indirect Weston Price ook weer veel vis en eieren en tevens producten gebaseerd op rauwe melk. Melkproducten in de reguliere supermarkt zijn allemaal gepasteuriseerd (bewerkt met verhitting) terwijl rauwe melk een waar superfood is waarin allerlei mineralen, vitamines en gezonde bacteriën in een ruime mate aanwezig zijn. Wat bij de dierlijke voeding van het grootste belang is, is de kwaliteit van hetgeen je eet. Hierbij is het van belang dat de dieren zelf ook hun natuurlijk dieet met vaak veel gras hebben gegeten. Reguliere runderen krijgen veel onnatuurlijke granen gevoerd waardoor er meer omega-6 vetzuren in het vlees zitten, terwijl er bij grasgevoerde dieren meer omega-3 vetzuren aanwezig zijn. Deze laatste vorm van vetzuren komen met afstand de meeste mensen te kort terwijl we van de eerste vorm een overschot hebben dat leidt tot allerlei aandoeningen. Het klinkt ook vanuit een spiritueel perspectief logisch dat dieren die zelf een fijn en natuurlijk leven geleid hebben ook heilzamer zijn voor onze gezondheid. Ik heb nu een paar online natuurboerderijen waar ik grasgevoerd (orgaan)vlees bestel.
Qua onbewerkt voedsel eet ik ook nog groente en fruit maar de verhouding is in mijn dieet zeer veranderd: ik haal tegenwoordig een boel meer calorieën uit gezonde vetten en dierlijke eiwitten. Voordeel hiervan is ook dat deze eerder verzadigen waardoor je minder hoeft te eten. Ik ben enkele jaren redelijk meegegaan in de vegetarische/veganistische trend maar deze omslag voelt als bevrijding. Ik kan mijn dieet weer verrijken met eten dat ik écht lekker vind en dat tevens zeer voedzaam is. Tevens is ons maag-darmkanaal meer afgestemd op dit eten. We hebben geen vier magen zoals vele planteneters en ook een veel kortere dikke darm dan bijvoorbeeld onze verre familiegenoten gorilla’s en chimpansees.
Ik ben granen en ongezonde(!) vetten meer gaan mijden: granen eten we als mensheid pas relatief kort en hierdoor zijn we hierop genetisch minder aangepast. Ook de zogeheten omega-6 zaadoliën (koolzaadolie, zonnebloemolie, raapzaadolie) probeer ik te mijden als de pest. Op dit onderwerp kun je ook een ware ‘rabbit hole’ induiken waar je niet vrolijk van wordt. Deze oliën zitten in bijna al het bewerkte voedsel en zijn één van de grote schuldigen wat betreft welvaartsziektes omdat ze leiden tot laaggradige ontstekingen die vaak het startpunt van deze aandoeningen zijn.
Wat ik ook meer dan ooit mijd zijn de nieuwe vleesvervangers die ik wel een tijdje regelmatig kocht om toch mijn geliefde ‘AVG’tje’ (aardappels, vlees, groenten) te maken. Als er iets namelijk niet in een oerdieet past is het wel dit namaakvlees dat van de chemicaliën en E-nummers aan elkaar hangt. Nu ik er met mijn huidige kennis op terugkijk kan ik me niet meer voorstellen dat ik die giftige troep ooit in mijn winkelmandje heb gelegd.
Daan de Wit heeft wat mij betreft monumentaal werk geleverd met zijn twee boeken en mij enorm geholpen met het krijgen wat betreft klaarheid over de juiste voeding na een zoektocht van vele jaren. Zijn boodschap resoneert omdat het voor mij zo logisch klinkt om ons dieet weer te baseren op hetgeen onze verre voorouders en inheemse gemeenschappen aten. Het boek is gebaseerd op antieke wijsheid en de inhoud ‘klikt’ voor mij qua logica ook wetenschappelijk perfect. Ben je geïnteresseerd in voeding en gezondheid dan is onderzoeksjournalist Daan de Wit wat mij betreft niet te negeren!
Meer Peer 