Daan de Wit is een journalist die tegenwoordig ook via het kanaal BlackBoxTV veel duiding geeft aan de huidige geopolitieke ontwikkelingen op aarde. Dit is zijn oorspronkelijke journalistieke specialisatie en in deze hoedanigheid heeft hij ook gewerkt voor het journalistencollectief Follow the Money. Buiten de artikelen die hij schrijft heeft hij intussen ook meerdere boeken uitgebracht die dieper ingaan op gezondheid en voeding. Het boek De Cholesterolmythe was voor mij een ware eye-opener en in dit boek heeft Daan de Wit al uitstekend de meestal verborgen machinaties van de farmaceutische industrie blootgelegd. Dossier Mexicaanse Griep is eerder verschenen maar ligt qua inhoud zeker in het verlengde van de latere boeken van zijn hand. Daan de Wit is kortom een zeer veelzijdige journalist die ik na het lezen van veel van zijn werk intussen hoog heb zitten.
Het lezen van dit boek was voor mij een welhaast hallucinante ervaring. De Mexicaanse griep was rond 2010 een groot maatschappelijk issue en toen was er ook gedurende een periode serieuze angst voor deze naar destijds verluidde gevaarlijkere variant van de gewone griep. De Nederlandse overheid heeft onder het beleid van minister Ab Klink zelfs vele miljoenen doses aan vaccins gekocht. Uiteindelijk was deze griepgolf ondanks een korte en vrij heftige publieke angst ook relatief snel weer voorbij. Voor wat betreft de gevolgen geldt dit niet voor de kinderen die gevaccineerd zijn tegen de Mexicaanse griep waarna zij de slaapziekte narcolepsie ontwikkelden.
Waarom is het lezen van dit boek zo’n hallucinante ervaring? Omdat het lijkt alsof het zich af heeft gespeeld in 2020-2022 terwijl dit boek toch echt tien jaar eerder is verschenen. Daan de Wit heeft in een chronologische volgorde opgeschreven wat er wat betreft relevante gebeurtenissen plaatsvond gedurende de duur van deze Mexicaanse griep. Het boek leest dus als een soort verslag waarbij je door een tijdlijn loopt waarbij de relevante ontwikkelingen ook met een datum zijn gemarkeerd. Veel grote zaken en communicaties die destijds plaatsvonden hebben zich echter vrijwel exact herhaald gedurende corona. Het boek leest derhalve als een soort generale repetitie voor hetgeen er in de afgelopen jaren op een rampzalige wijze is voltrokken. Je valt echt van de ene in de andere verbazing bij het lezen van passages uit dit boek.
In grote lijnen komt het er op neer dat er over de wereld meerdere grote laboratoria zijn die onderzoek doen naar griepvirussen. Omdat dit onderzoek zeer prijzig is zijn veel van deze laboratoria, die worden gesponsord door de farmaceutische industrie, continu in afwachting van een nieuwe ziekte waarvoor zij vaccins en medicijnen op de markt kunnen brengen. Op zich zou dit vanuit een nobele gedachte en houding kunnen komen, echter waren veel van deze laboratoria destijds dermate proactief in het ontwikkelen van eventuele oplossingen dat het uitvergroten van een mogelijke nieuwe griepvariant ook, zeker vanuit een commercieel perspectief, interessant werd. Wereldwijd stonden zodoende al vele wetenschappers en bedrijven meer dan in de startblokken voor een nieuwe griepepidemie. Hierbij was er sprake van een zeer grote belangenverstrengeling. Los van het commerciële plaatje zijn veel van deze zogeheten topwetenschappers ook zeer ambitieus en competitief. In de wetenschappelijke ‘publish or perish’-wereld gaat alles om naam en publicaties. Met het uitbreken van een nieuwe epidemie of pandemie is er voor deze wetenschappers een nieuwe arena waarin zij zich kunnen profileren. De virologen zijn dan ineens de gladiatoren naar wie het hele volk kijkt en luistert. De toch al vrij omvangrijke ego’s van de zogeheten topwetenschappers en experts worden hiermee nog verder gestreeld en bestendigt.
Uit Hoofstuk 5 ‘Belangenverstrengeling en besluitvorming in Nederland en België’ (pagina 123)
‘Bij het maken van keuzes wordt minister Klink bijgestaan door zijn adviseurs. Eén ervan heeft een directe lijn met hem: viroloog Ab Osterhaus. Ten tijde van de Mexicaanse griep spreken ze elkaar zeer frequent. ‘Heeft u hem al gebeld vandaag?’ vraagt presentator Jeroen Pauw aan Osterhaus tijdens de uitzending van Pauw en Witteman op 28 april 2009. ‘Nee, ik heb hem nog niet gebeld. Morgen hebben we een bijeenkomst van het Outbreak Management Team (OMT)’
Het OMT doet – ondanks zijn publieke functie – zijn werk buiten het zicht van nieuwsgierige burgers. Van de vergaderingen wordt geen schriftelijk verslag gemaakt. Daardoor zijn er geen gegevens op te vragen voor de Wet Openbaarheid Bestuur.’
Zoals deze passage zijn er vele in het boek en Dossier Mexicaanse Griep zal vermoed ik een blauwdruk gaan blijken voor de boeken die nog gaan verschijnen over corona. De parallellen zijn dermate groot dat je af en toe vergeet dat dit boek over een periode van een ruime tien jaar geleden handelt. Het boek was in die zin ook een waarschuwing omdat de perverse prikkels die achter de grote campagne van destijds zaten in de tussenliggende jaren niet verdwenen zijn. Tragisch genoeg was het dus bijna wachten op een volgende poging om dit hele speelboek op een grotere schaal uit te rollen. Deze grootschalige exercitie hebben we de afgelopen jaren op een desastreuze en dystopische wijze ervaren en we zullen de wrange vruchten hiervan helaas nog vele jaren gaan plukken. Hoewel de huidige enorme oversterfte vooralsnog weinig aandacht krijgt vanuit de reguliere media terwijl iedere coronadode tot in den treure werd uitgemeten in onder andere de meerdaagse updates met alle cijfers. De ene dode is de andere blijkbaar niet.
Ik zou dit boek aan iedereen aanraden. Voor mensen die al wat sceptischer waren over de wereldwijde ontwikkelingen van de laatste jaren vormt het boek weer een mooi puzzelstukje in het totaalplaatje. Voor mensen die nog volledig in de goede intenties van de farmaceutische industrie, de media en de overheid vertrouwen kan dit boek een goed startpunt zijn om wat nieuwe ideeën te verkennen. Daan de Wit schrijft zakelijk en zonder waardeoordelen, zoals het een goede journalist betaamt. Het is een zeer nauwgezet verslag van een interessante maar voor velen weer naar de achtergrond verschoven periode uit de recente geschiedenis. Er komen veel geïnterviewden aan het woord die zo nu en dan wel een duidelijke uitgesproken mening hebben en het lijkt me mooi te eindigen met zo’n quote van arts en epidemioloog Luc Bonneux:
‘Zo iemand als Osterhaus is na de Mexicaanse griep niet ter verantwoording te roepen’, zegt Bonneux. ‘En je weet nu al dat bij de eerstvolgende paniekerige situatie Osterhaus weer boven op de tafel springt om te roepen dat het einde van de wereld nabij is’.
Meer Peer 