Oranje Zwartboek

Nederland is een koninkrijk en het feit dat wij als Nederlanders nog steeds onderdanen zijn is iets dat eigenlijk niet ter discussie staat. Het is één van die gegevens waar iedere Nederlander mee opgroeit en het koningshuis wordt maatschappelijk vrij breed gedragen als symbool van ons land en onze cultuur.

Er zijn echter ook dissidenten die deze situatie ter discussie stellen en Gerard Aalders, auteur van ‘Oranje Zwartboek’ is er daar zeker één van. Het boek trok mijn aandacht omdat ik sowieso geïnteresseerd ben in geschiedenis maar ook doordat ik echt bedroevend weinig wist over ons koningshuis en het ontstaan hiervan. Kennis die je als Nederlander toch tot op zekere hoogte wel zou moeten hebben, vond ik althans. Gerard Aalders biedt een nogal kritische blik op het hele fenomeen, zoals de titel al doet vermoeden, en heeft mij heel erg aan het denken gezet over het huidige nut en de noodzaak van een koningshuis in het algemeen en het onze in het bijzonder. En zeker ook over de volksaard en het zelfbeeld van ‘De Nederlander’.

Zoals de meeste Nederlanders wel weten is onze nationale mythologie ooit begonnen met Willem van Oranje-Nassau, of ook wel Willem de Zwijger. Deze stadhouder rebelleerde tegen het katholieke Spanje en werd uiteindelijk door de katholieke Balthasar Gerards doodgeschoten. Door deze politieke moord is Willem de Zwijger een soort martelaar geworden en is hij ook uitgegroeid tot mythische proporties bij de Nederlandse bevolking. Met deze daad is dan ook de kiem gelegd voor de orangisten, mensen die altijd blind het huis van Oranje zullen volgen en die in tijden van nood ook om een Oranje roepen. Vooral dit laatste gebeurde in vroeger tijden vaak door ‘de grauw’, een term voor het gewone volk. Een beroep op het leiderschap van Willem-Alexander wordt nu niet meer zo expliciet gedaan omdat zijn rol ceremonieel is (anders zou het overigens ook niet gebeuren denk ik..), hoewel de blinde adoratie van het koningshuis er nog wel is.

De eerste opvolger van Willem, zijn zoon Maurits, misbruikte zijn macht echter al om de grote staatsman Johan van Olde Barnevelt te onthoofden. Niet het laatste staaltje machtsmisbruik van een persoon uit het huis van Oranje. Vele van de oranjes die nog zouden volgen zijn echter niet eens nakomelingen van Willem de Zwijger: deze lijn verdween in 1702 uit omdat de kleinzoon van Willem Frederik van Oranje: Willem III van Oranje-Nassau, kinderloos stierf. Willem Frederik van Oranje was een halfbroer van Maurits van Oranje-Nassau (die moordzuchtige zoon van Willem de Zwijger). Deze Maurits  weigerde te trouwen en had zodoende alleen bastaardkinderen als nakomelingen. Ook de conceptie van bastaarden is overigens altijd een grote traditie binnen de Oranje-familie gebleven.

Ons huidige nog levende koningshuis stamt dus niet af van ‘De Vader des vaderlands’  Willem de Zwijger. Na het overlijden van de kinderloze Willem III nam diens neef Johan Willem Friso van Nassau-Dietz de erfaanspraken over. Deze genealogie doet in mijn ogen al iets af aan de mythe van ons koningshuis. Het koningshuis is echter sowieso pas in 1813 ontstaan: alle oranjes hiervoor waren zogenoemde ‘stadhouders’ en leiders van de republiek der Verenigde Nederlanden. De erfopvolger van deze stadhouders, die later koning Willem I zou worden, is op de vlucht geslagen naar Engeland toen Napoleon oprukte richting Nederland. Ook dit op de vlucht slaan voor een buitenlandse mogendheid zou niet voor het laatst vertoond worden door één van de Oranjes.

Uiteindelijk is de stichting van onze monarchie in 1813 een politieke keuze geweest: de grote machten in Europa, waaronder Engeland, wilden een tegenwicht tegen het machtige Frankrijk. Willem I leefde al tien jaar als balling in Engeland en was aan het azen op een koninkrijkje ergens in Europa. Voor hem was het zeker geen uitgemaakte zaak dat dit Nederland zou worden. Hij is echter dus in het zadel geholpen vanuit geopolitieke overwegingen met betrekking tot de machtsbalans op het Europese vasteland. Nederland was voor zijn komst al een tijdje de Bataafse Republiek en het volk stond toentertijd niet per se te springen om een koning uit het geslacht Oranje-Nassau, in tegenstelling tot wat in veel geschiedenisboeken staat. Willem I en zijn nakomelingen II en III hebben op de koop toe ook nog weinig fraais betekend voor Nederland. Willem I had nog relatief veel macht en was vooral bezig om zichzelf via de Nederlandsche Handelsmaatschappij (opvolger van de VOC) te verrijken. Ook lag hij continu in de clinch met al zijn ministers en ook met zijn eigen zoon, Willem II. Deze Willem II moest vermogens betalen aan afpersers omdat hij er een nogal losbandig bestaan op nahield waarbij hij ook de mannenliefde niet schuwde, wat in die tijd nog een grote schande was. Willem III werd door zijn lompe gedrag ook wel Koning Gorilla genoemd en was meestal in Genève waar hij zich te buiten ging aan huiselijk geweld en obsceniteiten waardoor hij bij de lokale bevolking in opspraak raakte. Alle drie de Willems wilden continu meer rijkstoelage ontvangen, zelfs in tijden dat de bevolking van de honger stierf, en wilden ook continu meer macht. In 1848 heeft de Grondwet van Thorbecke de macht van de koning drastisch verkleind door de ministeriële verantwoordelijkheid. Dit was een enorme doorn in het oog van Willem II en III: ze waren per definitie anti-democratisch. Los daarvan rechtvaardigen hun daden sowieso niet de heldenstatus die ze in de geschiedschrijving wordt toegedicht.

Willem III had op zijn zeventigste nog geen nakomelingen en is toen snel getrouwd met Emma van Waldeck-Pyrmont die destijds pas twintig jaar oud was (en waarvan zodoende ook schande werd gesproken). Er gaan echter zeer sterke geruchten de ronde dat hij door het vele bezoek aan prostituees syfilis had opgelopen en zodoende onvruchtbaar was geworden. Er is een hardnekkige theorie dat de vader van Wilhelmina zodoende S.M.S. de Ranitz was: de particulier-secretaris van regentes Emma. Hiermee zou de gehele huidige troonaanspraak dus op leugens gebaseerd en ongeldig zijn. De vrouw van Willem II was Anna Paulowna van het Russische tsarenhuis de Romanovs. Zodoende zouden de Oranjes verwant moeten zijn aan deze Russische familie. Ze weigeren echter DNA-tests te laten doen: dit duidt er voor mij op dat ze stiekem ook wel weten dat de bloedlijn niet meer zuiver is.

Wilhelmina is op de vlucht geslagen voor de Duitsers en is enorm op een voetstuk gehesen voor haar ‘dappere’ optreden tijdens de tweede wereldoorlog. Ze heeft echter haar volk in de steek gelaten en vervolgens enkel radioboodschappen ingesproken: gedurende de gehele oorlog zo’n zes uur in totaal. Dat ze hiermee een positieve invloed heeft gehad op de afloop van deze oorlog is echt een sprookje. Daarnaast wilde ze meer macht naar zichzelf toetrekken door de grondwet uit 1848 deels terug te draaien en heeft ze de enorme slachtpartijen in Indonesië altijd toegejuicht en opgehemeld. Wilhelmina was zeer christelijk en zag zichzelf als van God gezonden om Nederland te leiden: ze kon dit zeker beter dan de gekozen ministers. In haar gedrag was ze vrij sociopathisch en van internationale betrekkingen begreep ze niks, wat bijdroeg aan haar grootheidswaanzin. Ondanks ook haar gebrekkige merites is ze toch als een zeer groot staatshoofd de geschiedenisboeken en daarmee het collectieve bewustzijn van de Nederlanders in gegaan.

En daarmee komen we aan bij de wat mij betreft grote rode draad door deze hele oranje geschiedenis heen: de blinde verheerlijking van het koningshuis en een kritiekloze pers die van links tot rechts heel eensgezind is over de genialiteit van de Oranjes. Het tekent voor mij heel erg de invloed van media en geschiedschrijving op ons wereld- en zelfbeeld. Gerard Aalders heeft zijn boek van een uitzonderlijke hoeveelheid bronnen voorzien en verzucht ook vaak hoe lastig het is om kritische berichtgeving over de Oranjes te vinden binnen de reguliere mediakanalen. Prins Bernhard spande wellicht wel de kroon wat betreft corruptie en dubieuze hobby’s maar bleef onverminderd populair in Nederland. Toen alle buitenlandse pers al schreef over de steekpenningen die hij van defensiebedrijf Lockheed had aangenomen kon de gemiddelde Nederlander nog steeds niet geloven dat dit waar was. ‘Want dat doen onze leiders toch niet?’. Men zou zich dan in mijn ogen moeten afvragen: wat is de werkelijkheid? Hetgeen wat de media mij voorspiegelt of hetgeen wat ik met mijn eigen ogen kan waarnemen?  Het is pijnlijk om te zien dat die naïeve slaafsheid door de eeuwen heen de Nederlander eigen is geweest en dat er wat dat betreft sinds Willem de Zwijger niks is veranderd. Waar ‘de grauw’ ten tijde van de 80-jarige oorlog om een Oranje riep voor haar redding, kijkt de gemiddelde Nederlander in de huidige corona-crisis ook naar boven voor haar redding: de overheid in dit geval. Massaal vallen we in katzwijm voor het leiderschap van Rutte die met behulp van de doorgaans vrij kritiekloze media qua populariteit ook tot grote hoogtes is gestegen. Zelf kunnen we onze problemen in ieder geval niet oplossen: we zijn hulpeloos en moeten gered worden. De onderdanige volksaard zit er sinds de 16^e eeuw al goed in.

Nederlanders zien zichzelf als een vrijgevochten en ondernemend volk maar we zijn gepamperd en week en verwachten dat de boven ons gestelde autoriteiten onze problemen oplossen. Ik zie een directe lijn vanuit de middeleeuwen naar nu wat dat betreft. Ten tijde van Willem III en Wilhelmina kwam er nog felle kritiek vanuit de linkerhoek: Domela Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra waren fervente critici van het koningshuis en tevens de grondleggers van de Nederlandse sociaal-democratie. Het anti-autoritaire is er bij links volledig vanaf: in plaats daarvan is een slaafs vertrouwen in de overheid gekomen. De van origine linkse burgemeesters in de grote steden perken tegenwoordig met het meeste fanatisme de burgerlijke vrijheden in.

Het boek maakt op deze wijze duidelijk dat beeldvorming alles is. Zolang Nederlanders blind hun informatie uit de reguliere mediakanalen blijven halen, zullen wij slaven blijven van autoriteiten die er vooral voor hun eigen belang zitten. Zoals ons koningshuis dat geen zichtbare bijdrage levert aan Nederland maar wel vele miljoenen opstrijkt en deze creatief verhuld door deze kosten te verspreiden over diverse ministeries (een trucje dat al decennialang plaatsvindt). De beeldvorming wat betreft Beatrix en Willem-Alexander was en is ook heel typisch. Ze ‘doen het goed’. Wat precies dan? Zelfs de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) die propaganda maakt voor het koningshuis kan niet kwantificeren wat de toegevoegde economische waarde is van ons koningshuis, terwijl ze dit zeker zouden doen als het mogelijk was. Het is allemaal puur gebaseerd op gevoel en emotie en wat mij betreft is dat een te dunne bodem voor de kosten die de belastingbetaler moet ophoesten om dit sprookje in stand te houden. Daarnaast is het principe van erfopvolging voor een staatspositie, en zéker voor een staatshoofd, ook echt een anachronisme.

Het Nederlandse koningshuis is zo een heel typisch symbool voor de naïeve, slaafse houding van de gemiddelde Nederlander, die geen eigen kritisch onderzoek doet en alles blind aanneemt wat het NOS journaal hem of haar opdient. De grootste bedreiging voor Nederland is in mijn ogen een kritiekloze burgerij die zich zonder vragen te stellen als makke schapen alles laat wijsmaken en zo naar de slachtbank laat leiden. Het koningshuis en de corona-crisis hebben zo opvallend veel overeenkomsten: beide zijn enorm door de media opgeblazen ‘narratieven’ waarbij andersdenkenden weinig platform krijgen of zelfs gecensureerd worden en waarbij je ‘goed burgerschap’ toont als je er vooral blind in blijft geloven. De Nederlander bestaat wél (in tegenstelling tot wat Maxima ooit claimde) en is een typische onderdaan: “Vertel me alsjeblieft wat ik moet doen en geloven want ik kan zelf niet bepalen wat goed voor me is”. En dat al eeuwenlang. Om vervolgens wel hard te lachen om andere landen die corrupt zijn of ‘geen rechtstaat’ hebben. Het is zowel slaafs als arrogant en zelfvoldaan. Ten faveure van ‘de grauw’ en de Nederlander ten tijde van Lockheed: in die tijd was het ook moeilijker om aan informatie te komen. In het huidige informatietijdperk met internet kun je als kritisch burger echter zeer eenvoudig onderzoek doen in de grootste bibliotheek die de mensheid ooit heeft gecreëerd. Als je er dan voor kiest om slaafs te blijven verdien je ook niet beter.

Ik hoop dat de beide fenomenen corona en het koningshuis snel voorbij zijn. Dat gaat echter alleen gebeuren als Nederlanders zélf gaan nadenken en niet alles klakkeloos blijven geloven wat ze wordt wijsgemaakt. We moeten ophouden onderdanen te zijn. In het kader daarvan raad ik dit boek ten zeerste aan.