Heb ik zojuist een geanimeerde documentaire van 45 minuten gezien of heb ik de potentiële kiem van een revolutie tot me genomen? Deze vraag rijst bij mij na het afkijken van de documentaire ‘Money as debt’ die alweer dateert uit het jaar 2009. Dit jaar van afkomst is bewerkingstechnisch ook wel te zien aan het materiaal maar dit doet gelukkig niks aan de inhoud af.
Hoe wordt geld gemaakt? Weet je dit? Het blijkt dat een meerderheid van de bevolking waaronder ook economen en journalisten eigenlijk geen idee hebben van hoe dit exact in zijn werk gaat. De meeste mensen hebben een beeld van drukpersen bij een centrale bank en misschien wat gesjeesde mannetjes en vrouwtjes in (mantel)pak die druk zijn met druk zijn op de Zuidas of de Croeselaan, in megalomane kantoorpanden. Monetaire economie is geen onderwerp dat überhaupt besproken wordt in de media of in het onderwijs en het lijkt er verdacht veel op dat deze kennis ook bewust niet overvloedig wordt gedeeld met de gehele mensheid. Een mooie YouTube-comment op deze film is: ‘This is like telling farm animals that they are just walking pieces of meat’.
Money as debt neemt de kijker mee naar het ontstaan van het geldsysteem in de middeleeuwen, toen de goudsmid goud bewaarde voor mensen die hun waardevolle bezit ergens veilig wilden stallen. Goud werd destijds nog gebruikt voor transacties. Voor het stallen ontving men een papiertje met daarop een bewijs van het in eigendom hebben van een bepaalde hoeveelheid goud. Na verloop van tijd werd er op de markt enkel nog in deze goudbewijzen gehandeld. Ziedaar de geboorte van geld! Niet veel later merkt de goudsmid echter dat een meerderheid van de mensen nooit hun goud uit de kluis komt claimen met hun daarvoor geschikte papiertjes. Als mensen toch nooit tegelijkertijd hun goud komen ophalen kun je wel meer van dit goud uitlenen dan je daadwerkelijk hebt, tegen een bepaalde rente, en kun je dus extra goudbiljetten waar fictief goud (want niet in de kluis aanwezig goud) tegenover staat verdienen. Kassa! Ziedaar de geboorte van de bankier uit de ambachtsman. Tevens was dit de kiem van het fractioneel bankieren wat tegenwoordig nog steeds de courante manier van bankieren is.
In de middeleeuwen werkte dit systeem tot op zekere hoogte nog redelijk stabiel maar gedurende de afgelopen eeuwen is de praktijk van (fractioneel) bankieren steeds verder gedereguleerd en daarmee uit de hand gelopen. Op oude dollarbiljetten staat nog dat je het biljet in kunt leveren voor een bepaalde hoeveelheid goud, maar na de oprichting van de Amerikaanse Centrale bank (Federal Reserve) in 1913 is langzaam toegewerkt naar het loslaten van deze goudstandaard en dit is vanuit de machtige centrale bankiers(families) ook bereikt. Tegenwoordig wordt geld gedekt door… schulden. Als iemand een hypotheek neemt en daarmee dus een belofte maakt om een schuld af te lossen bij de bewuste bank, kan deze bank deze schuldbelofte gebruiken om weer nieuwe leningen te verstrekken. Ik heb niet opgezocht hoe de Europese regels precies zijn momenteel maar de verhouding die in de documentaire een beetje als minimum wordt genoemd is 1:9. Een bank mag dus bij een nieuwe schuld van 10.000€ in totaal 90.000€ aan nieuwe leningen verstrekken. Onze beloftes om schulden af te lossen zijn een financiële dekking voor weer nieuwe schulden van andere mensen. Ons geld wordt door geen enkele reële waarde gedekt buiten deze beloftes. Het enige wat de bank hoeft te doen is op de knop te drukken en een nieuw leninkje of hypotheekje in het systeem te kloppen. Vervolgens hebben ze bij faillissement of andere individuele financiële problematiek wel het recht om huizen en bezit in te nemen middels het rechtssysteem dat deze praktijk fiatteert. Schulden en bijbehorende beloftes kunnen vervolgens weer in pakketjes worden doorverhandeld aan andere banken (securitisatie) en zo is ook de vorige grote financiële crisis ontstaan. Een voorbeeld: je neemt een hypotheek van een ton met een aflossingstermijn van 30 jaar met een rente van 3%. De totale waarde van deze ‘belofte’ is 2,5 ton en deze waarde wordt als zodanig verder verhandeld in het ondoorzichtige financiële systeem. Dit is onder andere de reden dat de financiële sector in Nederland momenteel zeven keer groter is dan de reële economie.
Op microniveau leidt dit uiteraard tot persoonlijke drama’s maar ook op macroniveau is dit geldsysteem volkomen desastreus. Omdat overheden ook schulden aangaan binnen dit banksysteem zijn zij tevens verplicht om aan de eisen van de bankiers te voldoen onder straffe van onteigening van eigendommen. Zo hebben we Griekenland binnen de euro ‘gered’ waarna banken het hele land hebben leeggeroofd: havens, industrieën en andere infrastructuur is verdwenen in de zakken van de schuldeisers: de banken. Ook filantropisch klinkende banken als het IMF en de Wereldbank werken volgens hetzelfde principe en hebben dus een vergelijkbaar verderfelijk effect op ontwikkelingslanden waardoor deze waardevolle infrastructuur en grondstoffen verliezen. Binnen Nederland hebben de gewone man en vrouw een enorme klap gehad in de vorige financiële crisis en zijn banken overeind gehouden met belastinggeld. De banken gijzelen op deze manier de wereld en dit systeem lijkt me onwenselijk maar is sowieso niet duurzaam houdbaar. De aard van het systeem is namelijk dat alle schulden nooit afgelost kunnen worden omdat er dan simpelweg geen geld meer zou zijn: zonder schuld is er géén geld in onze huidige economie. Zo staat er tegenover een winnaar of een land van winnaars zoals Nederland altijd een schuldenaar of een armoedig land. En tegenover iedere miljarda.., pardon filantroop bedoel ik natuurlijk, staat een compleet leger aan arme sloebers. Onrechtvaardig en onnodig. Echter, vrijwel niemand weet dat de gehele wereld gevangen zit in een kooi die gebouwd is door een bankenkartel waar een paar superrijke en supermachtige, vrijwel onzichtbare mensen de dienst uitmaken.
Waarom gaat het hier nooit over in het nieuws en de politiek? We berichten wel van armoede en conflict maar waarom is er geen onderzoek naar waar deze armoede in de kern vandaan komt? En waarom is er wel aandacht voor het feit dat er bossen gekapt worden en natuur vernietigd, maar niet voor wat de wortel is van deze problematiek? Inherent aan ons huidige systeem is namelijk ook dat er, om de schulden mét rente af te kunnen lossen, nóg meer schuld moet worden gemaakt. Op macroniveau betekent dit ‘economische groei’ en daarmee een verdere destructie van onze aarde. Zoals een mooie quote uit de documentaire gaat: ‘To believe you can have infinite growth on a finite planet you have to be a madman or an economist’. We hebben dus continue economische groei nodig omdat anders het systeem simpelweg klapt en deze hele poppenkast volledig uit elkaar valt. Zodoende zal er altijd alles aan gedaan worden om deze banken en daarmee de huidige machtsstructuur in stand te houden. Deze corrupte bende zoú echter keihard in elkaar moeten klappen.
De duisterste kant van de zaak is namelijk dat deze bancaire elite, die altijd nog terugbetalingen tegoed heeft van onze overheden (de staatsschuld waar we allemaal belasting voor betalen), ook de richting van de ontwikkelingen in de wereld bepaalt. Wie betaalt, bepaalt. Een macht die gegrepen is door een geldcreatiesysteem te verzinnen waarbij je zonder enige verantwoordelijkheid geld kan scheppen maar vervolgens alle verantwoording bij problemen op de maatschappij kan afwentelen. Als je het opnieuw zou mogen uittekenen zou dit echt nooit de gewenste oplossing zijn. Het zou een mooi vak bij economie zijn: verzin een geldsysteem dat de beste uitkomst geeft voor de wereld en al haar inwoners. Dit denken wordt echter niet gestimuleerd.
Kijk deze documentaire en deel hem met zo veel mogelijk mensen, hij duurt tenslotte toch maar 45 minuten. Gun jezelf dit beetje onderwijs! Wellicht besef je hierna dan, net zoals ik, dat we al generaties lang vechten over de verdeling van geld terwijl we samen moeten vechten tégen de manier waarop geld gecreëerd wordt.
(Hieronder ook met Nederlandse ondertiteling):
Meer Peer 